Khi những đợt gió lạnh đầu mùa xuất hiện, cơ thể con người thường dễ bị tác động hơn bao giờ hết. Các chứng cảm cúm, ho, viêm họng bắt đầu gia tăng, và đa số mọi người vội tìm đến thuốc men hay tăng cường vitamin C để đối phó. Tuy nhiên, có một chìa khóa quan trọng thường bị lãng quên: khả năng tự phòng vệ của cơ thể. Trong quan niệm Đông y, “chính khí tồn nội, tà bất khả can” – khi năng lượng sống mạnh mẽ và lưu thông hài hòa, ngoại tà như gió lạnh hay virus sẽ khó lòng xâm nhập. Khí công chính là phương pháp nuôi dưỡng sức mạnh đó từ bên trong.
Khí công không đơn thuần là những bài tập vận động nhẹ nhàng, mà là nghệ thuật điều hòa khí huyết, hơi thở và tâm trí. Khi ba yếu tố này hòa hợp, cơ thể tự hình thành lớp phòng vệ nội sinh, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh trong mùa lạnh.
Không ít người cho rằng nguyên nhân gây cảm lạnh nằm hoàn toàn ở yếu tố bên ngoài như gió hay nhiệt độ thấp. Thực tế, Đông y nhìn nhận sâu hơn: chỉ khi cơ thể suy yếu, khí huyết trì trệ và dương khí không đủ để làm ấm cơ thể, lúc đó ngoại tà mới dễ dàng tấn công. Những biểu hiện như tay chân lạnh, mệt mỏi khi thời tiết thay đổi, hắt hơi liên tục hay dễ nhiễm lạnh là dấu hiệu cho thấy “chính khí” đang suy giảm.
Khí công giúp khơi thông các đường dẫn khí dọc theo ngực, bụng và cột sống – những trục năng lượng quan trọng điều phối dương khí khắp cơ thể. Khi khí huyết lưu thông mạnh mẽ, thân nhiệt được điều hòa tự nhiên, khả năng thích ứng với thời tiết cải thiện rõ rệt. Nhờ đó, cơ thể không còn phụ thuộc hoàn toàn vào áo ấm hay thuốc bổ, mà tự tạo ra lớp phòng vệ từ bên trong.
Trong khí công, hơi thở giữ vai trò trung tâm, được xem như cầu nối giữa thân và khí. Khi hơi thở nông, nhanh và thiếu ý thức, năng lượng dễ thất thoát. Ngược lại, hơi thở sâu, chậm và đều đặn giúp tích tụ khí tại đan điền – vùng được coi là “kho năng lượng” của cơ thể.
Việc kích hoạt cơ hoành thông qua thở khí công làm tăng tuần hoàn máu tại vùng bụng dưới, từ đó tạo ra nội nhiệt. Đây chính là “lò sưởi sinh học” giúp giữ ấm nội tạng, tăng cường trao đổi chất và cải thiện sức đề kháng. Nhiều người luyện khí công nhận thấy rằng sau một thời gian, họ ít bị lạnh hơn, kể cả khi thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn. Đó là kết quả của sự điều hòa năng lượng tự nhiên mà khí công mang lại.
Khoa học hiện đại đã chứng minh stress là một trong những yếu tố làm suy giảm hệ miễn dịch mạnh nhất. Đông y từ xa xưa cũng đã chỉ rõ rằng “khí uất” – khí bị tắc nghẽn do cảm xúc – là căn nguyên của nhiều bệnh tật.
Khí công, với sự kết hợp giữa hơi thở có ý thức và sự tĩnh lặng nội tâm, giúp giải phóng căng thẳng, làm dịu hệ thần kinh và đưa tâm trí về trạng thái cân bằng. Khi tâm an, hệ thần kinh phó giao cảm được kích hoạt, từ đó hỗ trợ chức năng miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Điều này tạo ra một lớp “miễn dịch tự nhiên” mạnh mẽ, bền vững và không phụ thuộc vào thuốc men.
Khí, hơi thở và tâm – ba yếu tố cốt lõi ấy hợp thành “tam bảo” giúp cơ thể vững vàng trước những biến động của thời tiết mùa lạnh. Một cơ thể đầy khí lực, hơi thở ấm áp và tâm trí an định không chỉ giúp phòng tránh cảm cúm, mà còn mang lại sự minh mẫn, thư thái và sức sống dồi dào trong suốt mùa đông
